“Kinderen wereldwijd grootste slachtoffers van milieuvervuiling”
Daan Van Brusselen (Ziekenhuis aan de Stroom / UAntwerpen) linkt milieuvervuiling aan kinderaandoeningen in nieuw boek
Luchtvervuiling tast kinderlongen aan, metaalvervuiling leidt tot aangeboren afwijkingen, de link tussen pesticiden en kanker wordt steeds duidelijker, blootstelling aan plastic kan leiden tot overgewicht … “Kinderen zijn de kanaries in de koolmijn”, stelt prof. dr. Daan Van Brusselen in zijn boek Dagboek van een kinderarts zonder grenzen. Hij vertelt verhalen uit de humanitaire sector die stuk voor stuk aantonen hoe de jongste generatie het eerste slachtoffer is van milieuvervuiling, ook bij ons.
De gezondheid van de aarde en die van haar jongste bewoners zijn onlosmakelijk met elkaar verbonden. Dat beseft prof. Daan Van Brusselen als geen ander. De kinderinfectioloog werkte verscheidene jaren voor Artsen zonder Grenzen en voor Dokters van de Wereld in kinderziekenhuizen wereldwijd. Vandaag is hij als arts actief bij ZAS, het grootste ziekenhuis van België, en als onderzoeker bij de Universiteit Antwerpen.
Verhalen vanop het terrein
“In landen als DR Congo, Haïti en Pakistan zag ik aandoeningen waarvan ik slechts geleidelijk begon te beseffen dat er een sterke link met milieuvervuiling is”, legt Van Brusselen uit. “In DR Congo hebben kinderen van mijnbouwers, die de metalen voor onze autobatterijen delven, meer aangeboren afwijkingen. In Haïti en Pakistan zien collega’s meer astma en longontstekingen sinds de verkeersdrukte toeneemt. Ook in Antwerpen worden kinderen vaker geboren met een lager geboortegewicht en frequenter opgenomen met RSV wanneer ze blootgesteld worden aan luchtvervuiling.”
Volgens de WHO speelt het milieu een doorslaggevende rol bij een op de vier kindersterftes wereldwijd.
“Kinderen zijn, omdat hun lichamen nog volop in ontwikkeling zijn, veel gevoeliger voor milieuvervuiling dan volwassenen. Zij zijn onze kanaries in de koolmijn”, stelt prof. Van Brusselen.
“Wanneer we over klimaat en milieu spreken, denken we meestal aan grote, abstracte problemen die zich ergens ver boven ons hoofd afspelen. Maar in werkelijkheid zijn kinderen de meest nabije slachtoffers: vervuiling treft hen in hun eigen straat, in hun eigen klas.”
Kleine keuzes maken verschil
In Dagboek van een kinderarts zonder grenzen bundelt Daan Van Brusselen zijn persoonlijke ervaringen uit heel wat landen. Tegelijkertijd laat hij zien hoe soms kleine keuzes die zowel onze planeet als onze kinderen beschermen, een wereld van verschil kunnen maken.
“Hernieuwbare energie en een gezondere mobiliteit verminderen niet alleen de CO2-uitstoot, maar ook het aantal ziekenhuisopnames van kinderen. Meer plantaardig en biologisch eten voorkomt niet alleen klimaatopwarming en ontbossing, maar zorgt ook voor minder blootstelling van kinderen aan antibiotica en pesticiden. Wanneer we minder plastic gebruiken, leidt dat tot gezondere koraalriffen, maar kinderen worden ook minder blootgesteld aan hormoonverstorende stoffen die tot overgewicht kunnen leiden. Europa kan het verschil maken, door fossiele brandstoffen uit te faseren of pesticiden strenger te reguleren. Maar ook lokale overheden kunnen, bijvoorbeeld door circulatieplannen of gezonde schoolmaaltijden, het verschil maken. Grote bedrijven kunnen eveneens een belangrijke rol spelen. Individuele inspanningen helpen, maar uiteindelijk passen mensen zich maar aan als het beleid verandert.”
Dagboek van een kinderarts zonder grenzen (265 blz.) verschijnt op 15 oktober bij Borgerhoff & Lamberigts.
Tom Van de Vreken
